تفسیر الصراط المستقیم المجلد 5
اشاره
سرشناسه : بروجردی، حسین بن رضا، ق 1276 - 1238
عنوان و نام پدیدآور : تفسیر الصراط المستقیم/ تالیف حسین البروجردی؛ صححه و علق علیه غلامرضابن علی اکبر البروجردی
مشخصات نشر : قم: موسسه انصاریان، 1416ق. = - 1374.
وضعیت فهرست نویسی : فهرستنویسی قبلی
یادداشت : عنوان دیگر: صراط المستقیم فی تفسیر القرآن الکریم.
یادداشت : کتابنامه
عنوان دیگر : صراط المستقیم فی تفسیر القرآن الکریم.
عنوان دیگر : صراط المستقیم فی تفسیر القرآن الکریم
موضوع : تفاسیر (سوره فاتحه)
موضوع : تفاسیر (سوره بقره)
موضوع : تفسیر
موضوع : تفاسیر شیعه -- قرن ق 13
شناسه افزوده : مولانا بروجردی، غلامرضا، مصحح
رده بندی کنگره : BP102/ب 4ت 7
رده بندی دیویی : 297/18
شماره کتابشناسی ملی : م 75-2634
اشاره
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
تتمه سوره البقره
تفسیر الآیه 28
کَیْفَ تَکْفُرُونَ بِاللَّهِ استفهام فیه إنکار و تعجب، و توبیخ لهم علی کفرهم، و الخطاب لهم علی سبیل الالتفات تسجیلا لکفرهم بما قدّمت لهم أنفسهم.
(و کیف) اسم وضع للسؤال عن الحال الّتی یکون علیها الشّی ء، و اشتقّوا منه الکیفیّه کما اشتقّوا الکمیّه من الکم علی وجه الانتساب، و إنکار الحال یدلّ علی إنکار ذی الحال علی وجه أبلغ، و حیث إنّه حقیقه أو ظاهر و لو بمعونه المقام فی السّؤال عن جمیع الأحوال فالمعنی أنّه لا یصحّ و لا ینبغی أن یوجد حال ما لکفرکم و قد علمتم ذلک بضروره عقولکم فأخبرونی علی أیّ حالّ تکفرون و الحال أنّکم کنتم أمواتا؟
وَ کُنْتُمْ أَمْواتاً أعداما محضه لا حظّ لها من التقریر و الثبوت بحسب الماهیّه و الوجود فی شی ء من العوالم الکونیّه و الإمکانیّه، کما قال: أَ وَ لا یَذْکُرُ
تفسیر الصراط المستقیم، ج 5، ص: 6
الْإِنْسانُ أَنَّا خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَمْ یَکُ شَیْئاً «1» أو فاقدین للوجودات الکونیّه و إن کنتم متمیّزین باعتبار التقریرات الإمکانیه بناء علی أنّها أمور اعتباریه کما قیل، أو باعتبار کونها مجعوله بالمشیّه الإمکانیه علی وجه لیس لها حدّ و نهایه کما هو الحقّ أو أجساما لا حیاه لها قطرات مزنیه أو سجینیّه، و رشحات سحابیّه، و بسائط عنصریّه، و اغذیه حیوانیّه، و اخلاطا بدنیّه و نطفا أمشاجیّه، و مضغا مخلّقه و غیر مخلّقه، و عظاما باللّحم مکسوّه، أو فاقدین للعلم و الشعور و الإدراک الذی به الحیاه الانسانیه کما قال: وَ اللَّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ لا تَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَهَ «2» أو للایمان و التصدیق الذی به